Outsourcing raakt mensen

Gemeenten die hun ICT outsourcen, krijgen te maken met ingrijpende veranderingen in hun organisatie. Een verandering die goed wordt begeleid, is gewoonlijk een verbetering – maar een verandering waarin mensen onvoldoende worden meegenomen, is geen ideaal begin voor een ambitieuze samenwerking.

Motivaties voor outsourcing

Er zijn veel redenen waarom een gemeente kan besluiten ICT uit te besteden aan externe specialisten. De meest positieve motivatie is dat dat de beste manier is om de ICT op een toekomstbestendige manier in te richten. Maar de realiteit is ook dat een gemeente soms weinig keuze heeft. Uit de ICT Benchmark Gemeenten 2018 van M&I/Partners blijkt dat de behoefte aan gespecialiseerd ICT-personeel blijft stijgen, door onder meer de groeiende digitalisering van de samenleving en de steeds strengere eisen op het gebied van privacy en cybersecurity. Maar daardoor groeit ook de concurrentie op de arbeidsmarkt, waardoor het voor gemeenten almaar moeilijker wordt geschikt personeel in vaste dienst te nemen.

Effecten van outsourcing op mensen

De stap naar uitbesteden wordt daardoor kleiner – maar dat wil niet zeggen dat dat voor het bestaande personeel allemaal vanzelfsprekend is. In 2017 leidde de ICT uitbesteding van de stad Groningen nog tot grote onrust, waarbij de eigen IT’ers en zelfs de lokale politiek in verzet kwamen, omdat er 64 IT-banen verloren dreigden te gaan. Organisaties in de publieke sector worden nu eenmaal extra kritisch gevolgd, zowel door de inwoners van de gemeente, als door de eigen medewerkers. Gemeenten krijgen vaak voor het eerst met IT outsourcing te maken (de zogenaamde eerste generatie outsourcing) en dat gebrek aan ervaring leidt soms tot keuzes die er op papier goed uitzien, maar door de mensen niet zo worden ervaren.

Een van mijn collega’s is enige tijd geleden bij Solvinity komen werken als gevolg van zo’n outsourcingstraject. Naar zijn mening had dit traject veel makkelijker kunnen lopen als hij en zijn collega’s er eerder bij betrokken waren geweest. Zijn toenmalige werkgever wilde ‘geen onrust veroorzaken’, maar dat werkte averechts. Het is dat hij zelf de stoute schoenen aan heeft getrokken en al met Solvinity is gaan praten toen officieel nog niet bekend was dat Solvinity de outsourcing zou gaan doen, anders had ik hem nu niet mijn collega kunnen noemen. Zijn toenmalige collega’s hadden ook wel door dat er wat aan zat te komen en zijn vertrokken voor de kogel door de kerk was. Zij hebben nu vast ook een leuke baan, maar hun kennis van de organisatie is daardoor verloren gegaan. En de onrust werd er alleen maar groter door.

“Outsourcing betekent dat rollen en verantwoordelijkheden gaan schuiven, dat mensen moeten gaan nadenken over bijscholing.”

De andere kant van de medaille

Voor ICT-medewerkers bij de gemeente betekent outsourcing dat rollen en verantwoordelijkheden gaan schuiven, dat mensen moeten gaan nadenken over bijscholing – en dat sommige functies simpelweg komen te vervallen. Een gemeente kan bij outsourcing te maken krijgen met een overgang van onderneming, waarbij ze soms zelfs verplicht zijn werknemers een nieuwe werkplek aan te bieden bij de partij die de ICT-taken gaat overnemen. Lang niet alle ICT-dienstverleners zitten daarop te wachten. Bij Solvinity denken we daar heel anders over. Wij zien het juist als een kans om mensen binnen te halen die ons kunnen helpen de overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen, doordat ze de systemen (vaak legacy) en de interne politiek al door en door kennen. Mensen met zoveel ervaring halen we graag in huis.

Bovendien geloven we dat het voor alle partijen goed is om zo vroeg mogelijk in gesprek te komen over hoe een mogelijke outsourcing van IT eruit zou moeten zien. Dat zorgt ervoor dat de verandering minder weerstand oproept en helpt ons een goed en realistisch beeld te krijgen van de visie, de doelstellingen én de uitdagingen van de gemeente. In ieder outsourcingstraject is het wat ons betreft belangrijk een goede en prettige samenwerking op te bouwen met het team dat bij de klant de regie blijft voeren. Hoe eerder we een goede basis voor die samenwerking kunnen leggen, hoe beter het is.

Dat is een belangrijke reden voor Solvinity om meerdere kantoren in het hele land te willen hebben, in plaats van een enkele kantoortoren in de hoofdstad. Solvinity heeft, naast het hoofdkantoor in Amsterdam, ook kantoren in Assen, Amersfoort en sinds kort Den Bosch. Dat is niet alleen goed om de werkgelegenheid in de regio te behouden, maar zorgt er ook voor dat lokaal talent zich niet in bochten hoeft te wringen voor een aansprekende baan. Ook voor de nieuwe collega was dat een belangrijke overweging. Naar Amsterdam reizen was geen optie voor hem maar doordat hij in Amersfoort kon werken, is zijn reistijd nauwelijks veranderd.

Zoals ik in mijn eerdere blogs al aangaf, is het voor gemeenten heel belangrijk vooraf goed in kaart te brengen wat ze door uitbesteding willen bereiken, en hoe ze in die nieuwe situatie de regie kunnen houden over hun ICT. Minstens zo belangrijk is erover te praten, niet alleen met de verantwoordelijke ambtenaren, maar ook met het personeel dat nu nog verantwoordelijk is voor de ICT en die de gevolgen van outsourcing ongetwijfeld gaat voelen. Door de verandering goed voor te bereiden, kun je veel onrust voorkomen en kun je gezamenlijk werken aan een oplossing waar iedereen beter van wordt. Een soepele overgang zorgt er bovendien voor dat je je zo snel mogelijk kunt gaan richten op een toekomstbestendige digitale dienstverlening – maar daarover vertel ik graag meer in mijn volgende blog.

Wil jij verder in gesprek? Neem contact op met onze Business Manager Anil Ozdemir (06-82119991 / anil.ozdemir@solvinity.com).